Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Artykuły

Nr 2(23) (2022): Kultura designu

„Proces projektowy” – o podzielaniu doświadczenia społecznego

DOI
https://doi.org/10.51196/srz.23.5
Opublikowane
7. 10. 2023

Abstrakt

„Nie możemy doświadczyć świata z perspektywy innych, możemy jednak podzielać ich doświadczenie społeczne” – napisała duńska antropolożka Kirsten Hastrup. Z perspektywy własnej obecności w polu dizajnu, która wiąże się z podzielaniem doświadczenia społecznego projektantów na różne sposoby, chciałabym zaproponować fenomenologiczną refleksję nad „procesem projektowym”. Jako antropolożka i etnografka łączę działalność badawczą z pracą dydaktyczną na uczelni kształcącej projektantów. W różny sposób współpracuję i współpracowałam z projektantami: przy prowadzeniu zajęć, w projektach badawczych, przy wystawach i wspólnych publikacjach. Z tych pragmatycznych powodów usiłuję znaleźć język pozwalający opisać procesy, których jestem częścią, jednocześnie próbując zrozumieć metody pracy z materią w różnorakiej formie. Staram się też proponować narzędzia refleksji, które mogą się okazać pomocne dla projektanta i studentów pracujących nad swoimi projektami. „Proces projektowy” to pojęcie stosowane przez samych projektantów, którego sens starali się uchwycić wszyscy najważniejsi piszący o projektowaniu autorzy. Chciałabym poddać je refleksji przez pryzmat takich jego właściwości jak nie-hylemorficzne rozumienie kreatywności oraz relacja z tworzywem, ujmowana w Ingoldowskich kategoriach „podążania za materiałem”.

Bibliografia

  1. Archer B. 1979. Design as a Discipline, „Design Studies” 1, nr 1, s. 17–20.
  2. Crawford K. 2021. Atlas of AI. Power, Politics and the Planetary Costs of Artificial Intelligence, Yale University Press.
  3. Cross N. 1982. Designerly Ways of Knowing, „Design Studies” 3, nr 4, s. 221–227.
  4. Cross N. 2000. Engineering Design Methods. Strategies for Product Design, John Wiley & Sons.
  5. Cross N. 2006. Designerly Ways of Knowing, Springer.
  6. Cross N. 2011. Design Thinking, Berg.
  7. Descartes R. 1958. Medytacje o filozofii pierwszej, tłum. M. i K. Ajdukiewiczowie, PWN.
  8. Descartes R. 2001. Medytacje o filozofii pierwszej, tłum. J. Hartman, Aureus.
  9. Drazin A., Küchler S. 2015. The Social Life of Materials. Studies in Materials and Society, Bloomsbury.
  10. Ewart I.J. 2013. Designing by Doing: Building Bridges in the Highlands of Borneo, [w:] Design Anthropology: Theory and Practice, red. W. Gunn, T. Otto, R.Ch. Smith, Bloomsbury, s. 85–99.
  11. Gieser T. 2008. Embodiment, Emotion and Empathy: A Phenomenological Approach to Apprenticeship Learning, „Anthropological Theory” 8(3), s. 299–318.
  12. Gunn W., Otto T., Smith R.Ch., red. 2013. Design Anthropology: Theory and Practice, Bloomsbury.
  13. Hastrup K. 2008. Droga do antropologii, tłum. E. Klekot, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
  14. Howes D. 2015. The Science of Sensory Evaluation: An Ethnographic Critique, [w:] The Social Life of Materials, red. A. Drazin, S. Küchler, Bloomsbury, s. 130–147.
  15. Ingold T. 2018. Splatać otwarty świat. Architektura, antropologia, design, Instytut Architektury.
  16. Klekot E. 2018. Mētis – wiedza asystemowa, „Teksty Drugie”, nr 1, s. 79–90.
  17. Klekot E. 2021. Acquiring Mētis in Ceramic Production: Patterned Changes and Peripheral Participation, [w:] Peripheral Methodologies: Unlearning, Not-Knowing and Ethnographic Limits, red. F. Martinez, L. Di Puppo, M. Demant Frederiksen, Routledge, s. 81–93.
  18. Lave J., Wenger É. 1991. Situated Learning: Legitimate Peripheral Participation, Cambridge University Press.
  19. Marchand T.H.J. 2008. Muscles, Morals and Mind: Craft Apprenticeship and the Formation of Person, „British Journal of Educational Studies” 56(3), s. 245–271.
  20. McDonough W., Braungart M. 2009. Cradle to Cradle, Remaking the Way We Make Things, Vintage Books.
  21. Norman D. 2018. Dizajn na co dzień, tłum. D. Malina, Karakter.
  22. Pink S., Ardèvol E., Lanzeni D., red. 2016. Digital Materialities. Design and Anthropology, Bloomsbury.
  23. Polanyi M. 2009. The Tacit Dimension, The University of Chicago Press.
  24. Ryle G. 2000. The Concept of Mind, The University of Chicago Press.
  25. Schön D.A. 1983. The Reflective Practitioner: How Professionals Think in Action, Basic Books.
  26. Self J., Dalke H., Evans M. 2013. Designerly Ways of Knowing and Doing: Design Embodiment and Experiential Design Knowledge, EKSIG 2013 – Knowing Inside Out – Experiential Knowledge, Expertise and Connoseurship, conference paper. https://www.researchgate.net/publication/261987823; dostęp: 15.05.2022.
  27. Serres M. 2016. The Five Senses. A Philosophy of Mingled Bodies, tłum. M. Sankey, P. Cowley, Bloomsbury.
  28. Stiegler B. 1998. Technics and Time, t. 1: The Fault of Epimetheus, tłum. R. Beardsworth, G. Collins, Stanford University Press.
  29. Treggiden K. 2020. Wasted. When Trash Becomes Treasure, Ludion.
  30. Tsing A. 2015. The Mushroom at the End of the World: On the Possibility of Life in Capitalist Ruins, Princeton University Press.
  31. Wenger É. 1998. Communities of Practice: Learning, Meaning and Identity, Cambridge University Press.
  32. Zmyślony I. 2012. Kłopoty z wiedzą niejawną (tacit knowledge) w poglądach Michaela Polanyiego, „Zagadnienia Naukoznawstwa” 1(191), s. 49–65.

Pobrania

Dane pobrania nie są jeszcze dostepne