Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nagłówek strony

Artykuły

Nr 1(14) (2018): Przyszłość w naukach społecznych

Nomadyczne dziedzictwo. O migracjach rzeczy w przyszłość

  • Monika Stobiecka
DOI
https://doi.org/10.51196/srz.14.7
Opublikowane
1. 04. 2018

Abstrakt

W dyskusjach o archeologii w epoce antropocenu przewiduje się, że w niedalekiej przyszłości postępujące zmiany klimatyczne zintensyfikują migracje ludzi, zwierząt, a także rzeczy – w tym zabytków. Wobec zachodzących zjawisk społecznych, politycznych (m.in. terroryzm) i naturalnych (kataklizmy) przyszłością dziedzictwa ma być jego digitalizacja, która kształtuje współczesny obraz archeologii, wypracowującej narzędzia ratownicze w dobie różnorakich zagrożeń. Reprezentacje obiektów archeologicznych zostaną w przyszłości dowartościowane, będą bowiem stanowić remedium na ruinację i zniszczenie dotykające zarówno kulturę, jak i naturę. Owe cyfrowe zabytki już teraz mają wymiar nomadyczny – są mobilne, przeobrażające się, niestałe. Wprowadzona w artykule kategoria „nomadycznego dziedzictwa” określa dziedzictwo przyszłości powstające na bazie antropogenicznych przeobrażeń i uzasadnionego zastosowania narzędzi digitalizacji.

Bibliografia

  1. Beale G., Reilly P. 2017. After Virtual Archaeology: Rethinking Archaeological Approaches to the Adoption of Digital Technology, „Internet Archaeology”, nr 44. https://doi.org/10.11141/ia.44.1; dostęp: 26.03.2018.
  2. Benjamin W. 1993. Dzieło sztuki w dobie możliwości jego reprodukcji technicznej, [w:] Wiedza o kulturze. Część IV. Audiowizualność w kulturze. Zagadnienia i wybór tekstów, red. J. Bocheńska, A. Kisielewska, M. Pęczak, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, s. 273–284.
  3. Bińczyk E. 2015. Inżynieria klimatu a inżynieria człowieka. Dyskursy na temat środowiska w epoce antropocenu, „Ethos”, nr 3(111), s. 153–175.
  4. Bińczyk E. 2016. Ostudzenie entuzjazmu wobec nowych mediów, [w:] Interfejsy, kody, symbole. Przyszłość komunikowania, red. E. Drygalska, Laboratorium, s. 70–78.
  5. Bińczyk E. 2018. Utrata przyszłości w epoce antropocenu, „Stan Rzeczy”, nr 1(14), s. 109–134.
  6. Braidotti R. 2006. Transpositions. On nomadic ethics, Polity Press.
  7. Braidotti R. 2009. Podmioty nomadyczne. Ucieleśnienie i różnica w feminizmie współczesnym, tłum. A. Derra, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
  8. Braidotti R. 2014. Po człowieku, tłum. J. Bednarek, A. Kowalczyk, przedm. J. Bednarek, PWN.
  9. Brown M. 2016. Palmyra’s Arch of Triumph recreated in Trafalgar Square, https://www.theguardian.com/culture/2016/apr/19/palmyras-triumphalarch-recreated-in-trafalgar-square; dostęp: 26.03.2018.
  10. Clifford J. 2012. Diaspory, tłum. K. Dudek, S. Sikora, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa”, nr 1–2, s. 45–64.
  11. Cuno J. 2008. Who owns Antiquity? Museums and the Battle over our ancient Heritage, Princeton University Press.
  12. Crutzen P.J., Stoermer E.F. 2000. The „Anthropocene”, „IGBP Newsletter”, nr 41, s. 17–18.
  13. Dillon B., red. 2011. Ruins, MIT Press.
  14. Domańska E. 2015. Historia w epoce antropocenu, [w:] Spotkanie ze światem. 2, Dialog polsko-francuski, red. P. Boucheron, P. Gradvohl, tłum. E. Brzozowska, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 177–189.
  15. Earl G. 2013. Modelling in Archaeolog y: Computer Graphic and Other Digital Pasts, „Perspectives on Science”, nr 21(2), s. 226–244.
  16. Edgeworth M. 2013. The Relationship Between Archaeological Stratigraphy and Artificial Ground and Its Significance In The Anthropocene, [w:] A Stratigraphical Basis for the Anthropocene, red. C. N. Waters, J. Zalasiewicz, M. Williams, M. Ellis, A. M. Snelling, The Geological Society of London Papers 2013, s. 91–108.
  17. Edgeworth M. 2015. From Spade-work to Screen-work. New Forms of Archaeological Discovery in Digital Space, [w:] Visualization in the Age of Computerization, red. A. Carusi, A. S. Hoel, T. Webmoor, S. Woolgar, Routledge, s. 40–58.
  18. Edgeworth M., Benjamin J., Clarke B., Crossland Z., Domańska E., Gorman A.C., Graves-Brown P., Harris E.C., Hudson M.J., Kelly J.M., Paz V.J., Salerno M.A., Witmore Ch., Zarankin A. 2014. Archaeolog y of the Anthropocene, „Journal of Contemporary Archaeology”, nr 1(1), s. 73–132.
  19. Erlandson J.M., Braje T.J. 2014. Archeology and the Anthropocene, „Anthropocene”, nr 4, s. 1–7.
  20. Forte M. 2007. Ecological Cybernetics, Virtual Reality, and Virtual Heritage, [w:] Theorizing Digital Cultural Heritage. A Critical Discourse, red. F. Cameron, S. Kenderdine, MIT Press, s. 389–408.
  21. Forte M. 2010. Introduction to Cyber-Archaeology, [w:] Cyber-Archaeology, red. M. Forte, Archaeopress, s. 9–14.
  22. Forte M. 2014. Virtual Reality, Cyberarchaeology, Teleimmersive Archaeology, [w:] 3D Recording and Modelling in Archaeology and Cultural Heritage. Theory and best practices, red. F. Remondino and S. Campana, Archaeopress, s. 113–127.
  23. Harrison R. 2009. Excavating Second Life. Cyber-Archaeologies, heritage and virtual communities, „Journal of Material Studies”, nr 14(1), s. 75–106.
  24. Harrison R. 2011. Surface assemblages. Towards an archaeology in and of the present, „Archaeological Dialogues”, nr 18(2), s. 141–161.
  25. Harrison R. 2015. Beyond „Natural” and „Cultural” Heritage: Toward an Ontological Politics of Heritage in the Age of Anthropocene, „Heritage & Society”, nr 8:1, s. 24–42.
  26. Harrison R. 2016. Archaeologies of Emergent Presents and Futures, „Historical Archaeology”, nr 50(3), s. 165–180.
  27. Harrison R., Schofield J. 2010 After Modernity. Archaeological Approaches to the Contemporary Past, Oxford University Press.
  28. Hermon S. 2018. Novel Approaches to the Re-Assembly, Re-Association and Re-Uni cation of Cultural Heritage Collections – The Gravitate Project Solution, prezentacja na konferencji Computer Application in Archaeology CAA Tübingen 2018, 19–23.03.2018.
  29. Holtorf C. 2017. Dlaczego dziedzictwo kulturowe nie jest zagrożone (w Syrii i innych miejscach). http://biografia.archeo.edu.pl/wp/2017/01/03/dlaczego-dziedzictwokulturowe-nie-jest-zagrozone-w-syrii-i-innych-miejscach/; dostęp: 20.03.2018.
  30. Holtorf C. 2013. On Pastness: A Reconsideration of Materiality in Archaeological Object Authenticity, „Anthropological Quarterly”, nr 86(2), s. 427–443.
  31. Huggett J. 2015. A Manifesto for an Introspective Digital Archaeology, „Open Archaeology”, nr 1, s. 86–95.
  32. Huggett J. 2017. The Apparatus of Digital Archaeology, „Internet Archaeology”, nr 44, https://doi.org/10.11141/ia.44.7; dostęp: 22.03.2018.
  33. Jalabi R. 2016. Replica of Syrian arch destroyed by Isis unveiled in New York City. https://www.theguardian.com/us-news/2016/sep/20/palmyra-arch-syria--new-york; dostęp: 22.03.2018.
  34. Jayaram 2013, Heritage at Risk: Natural Disasters – Earthquakes. http://www.cyark.org/news/heritage-at-risknatural-disasters-earthquakes; dostęp: 25.03.2018.
  35. Jeffrey S. 2015. Challenging Heritage Visualisation: Beauty, Aura and Democratisation, „Open Archaeology”, nr 1, s. 144–152.
  36. Jones S. 2017. Wrestling with the Social Value of Heritage: Problems, Dilemmas and Opportunities, „Journal of Community Archaeology & Heritage”, nr 4:1, s. 21–37.
  37. Jones S., Jeffrey S., Maxwell M., Hale A., Jones C. 2017. 3D heritage visualisation and the negotiation of authenticity: the ACCORD project, „International Journal of Heritage Studies”, nr 24(4), s. 333–353.
  38. Kitliński T. 1999. Polifonia Julii Kristevej. http://magazynsztuki.eu/old/archiwum/teksty_internet_arch_all/archiwum_teksty_online_7.htm; dostęp: 04.04.2018.
  39. Kobiałka D. 2014. Let heritage die! The ruins of trams at depot no. 5 in Wrocław, Poland, „Journal of Contemporary Archaeology”, nr 1(2), s. 351–368.
  40. Kluiving Sjoerd J., Hamel A. 2016. How Can Archaeology Help Us Unravel the Anthropocene?, „RCC Perspectives: Transformations in Environment and Society”, nr 5, s. 55–62.
  41. Lane P.J. 2015. Archaeology in the age of the Anthropocene: A critical assessment of its scope and societal contributions, „Journal of Field Archaeology”, t. 40, nr 5, s. 1–14.
  42. Latour B. 2013. Nadzieja Pandory: eseje o rzeczywistości w studiach nad nauką, tłum. K. Abriszewski, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
  43. Latour B., Lowe A. 2011. The migration of the aura or how to explore the original through its facsimile, [w:] Switching Codes, red. T. Bartscherer, University of Chicago Press, s. 275–298.
  44. Lercari N., Shulze J., Wendrich W., Porter B., Burton M., Levy T.E. 2016. 3-D Digital Preservation of At-Risk Global Cultural Heritage, EUROGRAPHICS Workshop on Graphics and Cultural Heritage, red. C. E. Catalano, L. De Luca. https://doi.org/10.2312/gch.20161395; dostęp: 12.03.2018.
  45. Levy T.E., Smith N.G., Najjar M., DeFanti T.A., Yu-Min Lin A., Kuester F. 2012. Cyber-Archaeology in the Holy Land. The Future of the Past. California Institute for Telecommunications and Information Technology (Calit2), Biblical Archaeology Society.
  46. Meskell L. 2002. Negative Heritage and Past Mastering in Archaeology, „Anthropological Quarterly”, t. 75, nr 3, s. 557–574.
  47. Minta-Tworzowska D. 2011. Badania nad kulturą wizualną i ich wpływ na konstruowanie obrazów przeszłości przez archeologów, [w:] Digitalizacja dziedzictwa archeologicznego. Wybrane zagadnienia, red. R. Zapłata, Wiedza i Edukacja, s. 315–334.
  48. Morgan C., Pallascio P.M. 2015. Digital Media, Participatory Culture, and Difficult Heritage: Online Remediation and the Trans-Atlantic Slave Trade, „Journal of African Diaspora Archaeology and Heritage”, nr 4(3), s. 260–278.
  49. Murdock A. 2016. Cyber-Archaeolog y, Big Data and the Race to Save Cultural Heritage Sites., http://qi.ucsd.edu/news-article.php?id=2662; dostęp: 20.03.2018.
  50. Olsen B., Pétursdóttir Þ., red. 2014. Ruin Memories. Materiality, Aesthetics and Archaeology of Recent Past, Routledge.
  51. Olsen B., Shanks M., Webmoor T., Witmore Ch. 2012. Archaeology. The Discipline of Things, University of California Press.
  52. Ouzman S. 2006. The Beauty of Letting Go: Fragmentary Museums and Archaeologies of Archive, [w:] Sensible Objects. Colonialism, Museums and Material Culture, red. Ch. Gosden, E. Edwards, R.B. Phillips, Berg, s. 269–301.
  53. Phillips S.C., Walland P.W., Modafferi S., Dorst L., Spagnuolo M., Catalano Ch.E., Oldman D., Ayellet T., Shimshoni I., Hermon S. 2016. GRAVITATE: Geometric and Semantic Matching for Cultural Heritage Artefacts. http://dx.doi.org/10.2312/gch.20161407; dostęp: 20.03.2018.
  54. Riede F., Vestergaard Ch., Fredensborg H. 2016. A field archaeological perspective on the Anthropocene, „Antiquity”, nr 90(354), s. 1–5.
  55. Rico T. 2013. Negative Heritage: The Place of Conflict in World Heritage, „Conservation and Management of Archaeological Sites”, nr 10:4, s. 344–352.
  56. Roosevelt Ch.R., Cobb P., Moss E., Olson B.R., Ünlüsoy S. 2015. Excavation is Destruction Digitization: Advances in Archaeological Practice, „Journal of Field Archaeology”, nr 40 (3), s. 325–346.
  57. Schnapp A. 1996. The Discovery of the Past: the Origins of Archaeology, British Museum Press.
  58. Smith B.D., Zeder M.A. 2013. The Onset of the Anthropocene, „Anthropocene”, nr 4, s. 8–13.
  59. Smolińska M. 2016. (Przeciw)pomnik nomadyczny w konstelacji metafor: „Biała penetracja” przestrzeni (pamięci), „Folia Historiae Artium”, t. 14, s. 91–107.
  60. Solli B., Burström M., Domańska E., Edgeworth M., González-Ruibal A., Holtorf C., Lucas G., Oestigaard T., Smith L., Witmore Ch. 2011. Some Reflections on Heritage and Archaeology in the Anthropocene, „Norwegian Archaeological Review”, nr 44 (1), s. 40–88.
  61. Stanco F., Tanasi D., Allegra D., Milotta F.L.M., Lamagna G. 2017. Virtual Anastylosis of Greek Sculpture as Museum Policy for Public Outreach and Cognitive Accessibility, „Journal of Electronic Imaging”, nr 26(1), s. 1–12.
  62. Steffen W., Grinevald J., Crutzen P., McNeill J. 2011. The Anthropocene: conceptual and historical perspectives, „Philosophical Transactions of the Royal Society A” , nr 369, s. 842–867.
  63. Stobiecka M. 2018a. Archeologia antropocenu i cyfrowe krajobrazy, „Prace Kulturoznawcze”, nr 1–2 [w druku].
  64. Stobiecka M. 2018b. Od wykopalisk po muzea – czyli jak pozbywamy się rzeczy, „Barbarzyńca”, nr 22, s. 145–161.
  65. Szerszynski B. 2017. The Anthropocene monument: On relating geological and human time, „European Journal of Social Theory”, t. 20, nr 1, s. 111–131.
  66. Zapłata R., red. 2011. Digitalizacja dziedzictwa archeologicznego. Wybrane zagadnienia, Wiedza i Edukacja.

Pobrania

Dane pobrania nie są jeszcze dostepne