Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Nagłówek strony

Artykuły

Nr 2(13) (2017): Socjologia w realnym socjalizmie

Culture over Structure: The Heritage of Lifestyle Research in the 1970s in Hungary and Poland

  • Piotr Filipkowski
  • Judit Gárdos
  • Éva Kovács
  • Vera Szabari
DOI
https://doi.org/10.51196/srz.13.7
Opublikowane
1. 11. 2017

Abstrakt

In our article we will present two Eastern European examples of how sociological research on everyday life in the 1970s has been influenced by political and cultural circumstances and particular scientific traditions. From the early 1970s, sociology flourished in some countries of the Eastern Bloc, institutes were refounded, and research projects were heavily subsidised. Research into daily life – the so-called “socialist lifestyle” – was one of the main foci of sociological inquiry. Recently, similar data collections from two such projects were discovered in the archives of academies of sciences in Hungary (HAS) and Poland (PAS). In both cases, we can see that the researchers stand decisively on the side of “high” culture, while taking a normative view of “low” cultural consumption. Even though there was no direct cooperation or interdependence between Hungarian and Polish “lifestyle” researchers, we can observe similar structures of thinking about socialist society. Western influence, mostly implicitly, is also visible.

Bibliografia

  1. Andorka R. 1970. A társadalmi átrétegződés és demográfiai hatásai II. Mag yarországon, KSH Népességtudományi kutatóintézet.
  2. Bertaux D., ed. 1981. Biography and Society: The Life History Approach in the Social Sciences, Sage.
  3. Bourdieu P. 1984. Distinction: A Social Critique of the Judgement of Taste, Harvard University Press.
  4. Bourdieu P. 1999. “The Specificity of the Scientific Field and the Social Conditions of the Progress of Reason,” [in:] The Science Studies Reader, ed. M. Biagoli, Routledge, pp. 31–50.
  5. Dombos T., Pellandini-Simányi L. 2012. “Kids, Cars, or Cashews?,” [in:] Communism Unwrapped: Consumption in Postwar Eastern Europe, eds. P. Bren, M. Neuburger, Oxford University Press, pp. 325–350.
  6. Erdei F. 1933. “A makói tanyarendszer (I–III)” Népünk és Nyelvünk, vol. 4(6), pp. 81–91; vol. 7(10), pp. 140–148; vol. 11(12), pp. 193–198.
  7. Gawin D., ed. 1999. Homo eligens. Społeczeństwo świadomego wyboru, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
  8. Habermas J. 1981. Theory of Communicative Action, Beacon Press.
  9. Hankiss E. 1977. Érték és társadalom, Magvető.
  10. Heller Á. 1970. “The Marxist Theory of Revolution and the Revolution in Everyday Life,” Telos, vol. 33(6), pp. 212–223.
  11. Heller M., Némedi D., Rényi Á. 1992. “A magyar nyilvánosság szerkezetváltozásai a Kádár-rendszerben,” [in:] Értékrendek és társadalmi-kulturális változások, ed. P. Somlai, ELTE SZI, pp. 109–118.
  12. Highmore B., ed. 2002. The Everyday Life Reader, Routledge.
  13. Illyés Gy. 1936. Puszták népe, Nyugat.
  14. Jahoda M., Lazarsfeld P.F., Zeisel H. 1933. Die Arbeitslosen von Marienthal: Ein soziographischer Versuch über die Wirkungen langandauernder Arbeitslosigkeit, Hirzel.
  15. Kalekin-Fishman D. 2013. “Sociology of Everyday Life,” Current Sociology, vol. 61(5–6), pp. 714–732.
  16. Kemény I. 1992. “Az életforma fogalmához,” [in:] I. Kemény, Szociológiai Irások Szeged, Replika Könyvek, pp. 135–148.
  17. Kolosi T. 1984. Eszközök és módszerek. Rétegződés-modell vizsgálat II, Kossuth.
  18. Konecki K.T., Kacperczyk A.M., Marciniak Ł.T. 2005. “Polish Qualitative Sociology: The General Features and Development,” Forum Qualitative Sozialforschung / Forum: Qualitative Social Research, vol. 6(3), Art. 27, http:// nbn-resolving.de/urn:nbn:de:0114-fqs0503270, accessed 27.08.2014.
  19. Kornai J. 1996. “Paying the Bill for Goulash Communism: Hungarian Development and Macro Stabilisation in a Political-Economy Perspective,” Social Research, vol. 63(4), pp. 943–1040.
  20. Kovács I. 1937. A néma forradalom, Cserépfalvi.
  21. Kovács J.M. 2009. “Taste of the Goulash: Understanding the Hungarian ‘Variety of Capitalism,’” Tr@nsit online, http://www.iwm.at/read-listenwatch/ transit-online/taste-of-the-goulash/, accessed 27.08.2014.
  22. Krzemiński I. et al. 2005 [1983]. Polacy – jesień ’80, Wydział Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego.
  23. Losonczi Á. 1977. Életmód az időben, a tárg yakban és az értékekben, Gondolat.
  24. Losonczi Á. 1978. “Az életmódkutatás néhány elvi problémája,” [in:] Életmódkutatás a szocialista országokban, ed. M. Szántó, Kossuth, pp. 44–88.
  25. Lüdtke A. 1995. History of Everyday Life: Reconstructing Historical Experiencesand Ways of Life, Princeton University Press.
  26. Majtényi Gy. 2014. “Texts, Structures and Experiences: The Society of State Socialist Hungary in Historical Perspective,” Socio.hu. Special Visegrad Issue, doi: 10.18030/socio.hu.2014en.96.
  27. Marody M., Kolbowski J. et al. 2004 [1981]. Polacy ’80. Wizje rzeczywistości dnia (nie)codziennego, Wydział Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego.
  28. Mátyus A. 1980. Holnapon innen, tegnapon túl, Szépirodalmi.
  29. Nowak S. 1979. “System wartości społeczeństwa polskiego,” Studia Socjologiczne, vol. 4, pp. 155–173. [English transl.: “Value Systems of Polish Society,” Polish Sociological Bulletin, vol. 2, 1980, pp. 5–20].
  30. Parsons T. 1937. The Structure of Social Action, McGraw Hill.
  31. Sági M. n.d. Művelődés és személyiség, Népművelési Propaganda Iroda.
  32. Sas J.H. 1981. Nőies nők, férfias férfiak, Akadémiai.
  33. Savage M., Devine F., Cunningham N., Taylor M., Li Y., Hjellbrekke J. et al. 2014. “A New Model of Social Class? Findings from the BBC’s Great British Class Survey Experiment,” Sociolog y, vol. 48(6), pp. 437–444.
  34. Siciński A., ed. 1976. Styl życia. Koncepcje i propozycje, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  35. Siciński A. 1978a. “Változások az életmódban,” [in:] Életmódkutatás a szocialista országokban, ed. M. Szántó, Kossuth, pp. 135–144.
  36. Siciński A., ed. 1978b. Style życia. Przemiany we współczesnej Polsce, Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  37. Siciński A., ed. 1980. Problemy teoretyczne i metodologiczne badań stylu życia, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
  38. Siciński A. 1985. “Styl życia – kultura – wybór,” Kultura i Społeczeństwo, vol. 29(2), pp. 47–53.
  39. Siciński A. 1987. “Co nam się nie sprawdziło? Perspektywy przemian stylu życia w Polsce. Krytyka wcześniejszych założeń,” Odra, vol. 2, pp. 2–7.
  40. Siciński A., ed. 1988. Style życia w miastach polskich (u progu kryzysu), Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
  41. Siciński A., Wyka A. 1988. Badania rozumiejące stylu życia: narzędzia, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
  42. Straczuk J. 2015. “Andrzeja Sicińskiego badania stylów życia – spojrzenie z dystansu,” Kultura i Społeczeństwo, vol. 59(3), pp. 125–145.
  43. Sułek A., Nowak K., Wyka A., eds. 1989. Poza granicami socjologii ankietowej, Uniwersytet Warszawski.
  44. Szabó Z. 1936. A tardi helyzet, Cserépfalvi.
  45. Szabó Z. 1938. Cifra nyomorúság, Cserépfalvi.
  46. Szalai S., ed. 1972. The Use of Time: Daily Activities of Urban and Suburban Populations in Twelve Countries, Mouton de Gruyter.
  47. Szántó M. 1978. Életmódkutatás a szocialista országokban, Kossuth.
  48. Szelényi I., ed. 1973. Városszociológia, KJK.
  49. Thomas W.I., Znaniecki F. 1918–1920. The Polish Peasant in Europe and America: Monograph of an Immigrant Group, University of Chicago Press.
  50. Veres P. 1936. Az Alföld parasztsága, Oravetz István Könyvkiadóvállalat.
  51. Widmar L. 1987. “Nekem Szalai az eszményképem volt…,” Mozgó Világ, vol. 8, pp. 63–76.
  52. Znaniecki F. 1922. Wstęp do Socjologii, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.
  53. Znaniecki F. 1927. The Object Matter of Sociology, University of Poznań.

Pobrania

Dane pobrania nie są jeszcze dostepne